Tuesday 4 September 2012

महादेव अर्थात शिव तत्व

आजमितीला अनेक शिवभक्त या देशाच्या कानाकोपऱ्यात ठिकठिकाणी विखुरलेले आहेत. महादेवाच्या संदर्भातील अगणित कथा आजवर प्रसृत झाल्या आहेत. बारा ज्योतिर्लिंगाच्या कहाण्याही कैकवेळा ज्येष्ठांच्या तोंडून ऐकल्या गेल्या आहेत. तरीही असं हे दैवत प्रत्यक्षात आहे तरी कसं याविषयीचं कुतूहल काही शमत नाही. अशा या महादेवाला भोलेनाथ म्हणावा की उभ्या अंगाला स्मशानातील राख फासून भूतप्रेतांच्या सहवासात काळ व्यतीत करणारा अघोरी म्हणावा, युगानुयुगे समाधिस्थ राहणारा योगी म्हणावा की जगत्पालक म्हणावा अशा संभ्रमात अनेकजण वावरत असतात. जितके अभ्यासायला जावे तितके हे शिवतत्व अथांग वाटते, अनाकलनीय वाटते, असाध्य वाटते. अशा या शिवाची आणि संबंधित इतर दैवतांचीही अनेक रूपे उलगडून दाखवणारी मालिका 'देवो के देव महादेव'  'Life OK' या वाहिनीवर सध्या गाजते आहे. 
या मालिकेत मध्यवर्ती भूमिका करणारा म्हणजेच प्रत्यक्ष शिवस्वरूप साकारणारा कलाकार मोहित रैना याचे कौतुक करावे तेवढे थोडेच आहे. आजवर पाहिलेल्या अनेक पौराणिक मालिकातील अथवा चित्रपटातील एकही कलाकार मला इतका भावला नाही. शांत, समंजस, दृढ चेहरा, तत्ववेत्याची ओजस्वी वाणी, कधी प्रेमळ तर कधी व्याकूळ तर कधी क्रुद्ध भावछटा समर्थपणे पेलणारे डोळे, शिवतांडव असो वा मोहक नृत्य अतिशय लयबद्ध रीतीने होणारा पदन्यास, गळ्यात रुंडमाला, मृतसर्प, डोक्यावर चंद्र आणि गंगा, हातात त्रिशूल आणि डमरू , कमरेला बांधलेले मृगाजिन या सगळ्या केश आणि वेशभूषेत मोहित अतिशय उजवा वाटतो. 
शिवाच्या आयुष्यातून सती (शिवाची पहिली पत्नी) निघून गेल्यानंतर तिच्या विरहाने उध्वस्त झालेला, शोकविव्हल, विलाप करणारा, अवघ्या विश्वावर रुष्ट झालेला शिव मोहितने फारच परिणामकारक रीतीने अभिनित केला होता. तसेच प्रजापती दक्षाचे मुंडके धडावेगळे करणारे शिवाचे वीरभद्र रूपही अप्रतिम वाटले. आपल्या भक्तांवर पसन्न होऊन त्यांना मागतील ते वर देणारा, शिवगण, प्रेतगण, भूतगण यांच्या सान्निध्यात रममाण होणारा, पतितांचा, दीन-दु:खितांचा उद्धार करणारा, दुष्ट शक्तींचा रौद्र रूपाने संहार करणारा अशा हा शिवशंकर मोहितने पूर्ण सामर्थ्यानिशी साकारला आहे. अशा या शिवाचे आदिशक्तीशी म्हणजेच पार्वतीशी लग्न होऊन एका औसुक्यपूर्ण टप्प्याशी ही मालिका सध्या आली आहे.   
उत्पत्ती जनक ब्रम्हा, स्थितीजनक विष्णू आणि संहारक शिव ही त्रिमूर्ती हे अखिल ब्रम्हांडाचे मूळ आहे.  जन्म, जीवन आणि मृत्यू  या शाश्वत वास्तवाचे हे त्रि-तत्व किंवा त्रि-सूत्र आहे. शरीरातील चैतन्य लोपून जेव्हा ते एक पार्थिव अथवा शव होते तेव्हा ते शिवतत्वात विलीन होऊन जाते. शरीराचे अग्नीसंस्कारा नंतर चिमूटभर भस्म होते आणि पुन्हा एकदा तो स्मशानातील राख अंगाला फासून भणांगासारखा फिरणारा महादेव आठवतो. तारक आणि संहारक अशा शिवाची असंख्य रूपे मनात रुंजी घालू लागतात. असे निर्गुण स्वरुपात चराचरात स्थित असणारे हे शिवतत्व सगुणस्वरुपात प्रस्तुत वाहिनीवर दाखवून माझ्यासारख्या कैक प्रेक्षकांच्या इच्छेची पूर्तता केल्याबद्दल मन:पूर्वक आभार! 

No comments:

Post a Comment